Przedstawiamy tutaj wyniki próbnej matury z języka polskiego:

CZĘŚĆ I (20 punktów); rozumienie pisanego tekstu.

Fragment tekstu A. Krzemiński, "Słownik zabijania", Polityka nr 2, s 64-66.

Zadanie 1.
Pytania znajdujące się w 1. akapicie to pytania retoryczne, które stanowią potwierdzenie wypowiedzi XVI-wiecznego jezuity. Dowodzą one tego, że ludzie zabijali się od dawna, a przykłady na to znajdujemy w historii i literaturze.

Zadanie 2.
Zdania tożsame pod względem treści wystepujące w akapitach 1. i 2 to:

"Od początku świata ludzie wciąż się tylko mordują i zabijają" (akapit 1)
"Masowe morderstwa od zawsze towarzyszą dziejom ludzkości" (akapit 2)

Zadanie 3.
Teza potwierdzająca istnienie społeczności przez stulecia nieprowadzących wojen to:

Wojny i ludobójstwo wynikają z uwarunkowań kulturowych, wychowania, nie mają charakteru genetycznego.

Zadanie 4.
Czynniki pozwalające zdaniem autora tekstu rozwiązać problem ludobójstwa to:
- rozwiązania prawne (stawianie zbrodniarzy przed trybunałem)
- poznanie kulturowych uwarunkowań prowadzących do ludobójstwa

Zadanie 5.
Cztery przyczyny aktów ludobójczych z akapitu 6. to:
- nienawiść religijna i rasowa
- idealizacja przeszłości
- gloryfikacja wiejskiego życia (przywiązanie do ziemi)
- poczucie wyższości nad tubylcami (ofiarami), np. poczucie wyższości cywilizacyjnej bądź kulturowej

Zadanie 6.
Ułomność konwencji ONZ z 1948 roku wskazana w akapicie nr 7 polega na tym, że konwencja uznaje za ludobójstwo mord, który wynika z wyraźnego planu, rozkazu sugerującego eliminację jakiejś grupy.

Zadanie 7.
Związek frazeologiczny z akapitu 8. to "dzielić włos na czworo" przesadzać w analizowaniu czegoś, rozpatrywać coś zbyt dokładnie.

Zadanie 8.
Przypominanie masowych mordów, odwoływanie się do historii, przeszłości nie są w stanie zapobiec nieszczęściom. Trzeba zmienić międzynarodowe prawo, badać kulturę i politykę oraz poszukiwać przyczyn i genezy zbrodniczych zachowań.

Zadanie 9.
Użyte w akapicie 11. cudzysłowy:
- wskazują na tytuły książek D.J. Goldhagena
- pozornie określają zbrodniarzy jako "zwykłych ludzi"
- zwracają uwagę, że zbrodniarze mogą rekrutować się ze "zwykłych ludzi"

Zadanie 10.
1. informacja
2. informacja
3. opinia
4. opinia

Zadanie 11.
Ostatnie zdanie z akapitu 11. nawiązuje do akapitu 3.

Zadanie 12.
Autor tekstu podaje wiele faktów historycznych w celu:
- w celu potwierdzenia własnych poglądów
- po to, by uświadomić czytelnikowi, jak często dochodziło w historii do masowych morderstw.

Zadanie 13.
Forma gramatyczna rozpoczynająca akapit 13. to 3. os. l . poj. nadaje wypowiedzi autora charakter obiektywny (t. zn. "wydaje się" nie tylko jemu, ale i innym)

Zadanie 14.
Ostatni akapit tekstu to sąd, pogląd autora stanowiący wniosek podsumowujący cały artykuł.

Zadanie 15.
Cztery wymienione w tekście przykłady zbrodni ludobójstwa z XX i XXI wieku to:
- ludobójstwo w sudańskim Darfurze
- terror Pol Pota w Kambodży
- holocaust w Europie
- ludobójstwo w Kenii

Próbna matura Operon 2011. Język polski - odpowiedzi - część 2

Część II.

Pisanie własnego tekstu w związku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu.

Temat 1. Postaci z innych światów. Na podstawie analizy i interpretacji fragmentów "Makbeta" Williama Szekspira oraz "Nie-Boskiej komedii" Zygmunta Krasińskiego.

Wskazania interpretacyjne:

Kompozycja pracy musi odnosić się do tematu wypracowania. W pierwszej kolejności piszący powinien wskazać postaci fantastyczne przedstawione w podanych fragmentach (Wiedźmy z "Makbeta"; i Dziewica oraz Zły Duch w "Nie-Boskiej komedii"), scharakteryzować je. Następnie powinien odwołać się do treści utworów i wyjaśnić, w jakich okolicznościach bohaterowie realistyczni spotykają się z nimi.
Mąż to poeta znudzony rodzinnym życiem i miłością do Żony, daje się uwieść Dziewicy, która symbolizuję porzuconą poezję; Makbet natomiast spotyka czarownice po zwycięskiej bitwie, która odmieni jego losy.
Potem uczeń musi określić funkcje, jakie w obu utworach pełnią istoty fantastyczne, przywołując ewentualnie inne, niewystępujące we fragmentach (duch Banka z "Makbeta", zjawy oraz Mefisto, Anioł Stróż z "Nie-boskiej komedii").
Na końcu piszący powinien przywołać treść utworów, by określić, w jaki sposób te postaci fantastyczne wpływają na losy bohaterów (Makbeta i Męża).

Temat 2. Marzenia i rzeczywistość. Na podstawie dwóch fragmentów "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego.

Wskazania interpretacyjne:

Oba fragmenty dołączone do tematu pochodzą z "Przedwiośnia" S. Żeromskiego i dotyczą słynnych "szklanych domów". W pierwszym podróżujący do Polski ojciec i syn rozmawiają o kraju. Baryka stara się przekonać Cezarego do utopijnej wizji ojczyzny, kreśli mu przed oczyma fikcyjny obraz zaawansowanego cywilizacyjnie, społecznie i technicznie kraju. Oszukuje syna, który urodzony i wychowany daleko od Polski, nie czuje z nią związku. Chce w ten sposób przekonać go do podróży. Młody człowiek, z początku sceptyczny, uwierzy w obietnice ojca, widząc w nich realizację swoich rewolucyjnych marzeń.

Drugi fragment przestawia wrażenia Cezarego tuż po przekroczeniu granicy kraju. Został on zestawiony z pierwszym na zasadzie kontrastu: młody Baryka ma okazję skonfrontować swoje oczekiwania i marzenia z przygnębiającą rzeczywistością. Odradzająca się Polska, w niczym nie przypomina wizji "szklanych domów". Naturalistyczny obraz przygranicznego miasteczka epatuje brzydotą, ułomnością i biedą. Pora roku ma tu charakter symobiliczny to tytułowe przedwiośnie, jako czas przełomu między zimą a wiosną. Niemniej jednak bohater czuje w wyniku pierwszych obserwacji nowej ojczyzny rozgoryczenie i zawód, które skłaniają go do wyrzutów pod adresem nieżyjącego ojca.


Już jutro podamy odpowiedzi z próbnej matury z matematyki.